‘Hayata Dönüş’ operasyonundaki isimlere soruşturma!
19 Aralık 2000’de düzenlenen ve bir hapishane katliamına dönüşen “Hayata Dönüş” operasyonunda görev alanların listesi, yıllar sonra soruşturma dosyasına girdi. Böylece Bayrampaşa cezaevi’nde Hayata Dönüş Operasyonu kapsamındaki “Tufan” planını uygulayan Ankara Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı’na mensup askerlerin isimleri 14 yıl sonra soruşturma dosyasına girmiş oldu.
Bayrampaşa Cezaevi’nde 19-22 Aralık 2000’de “Tufan” planında görev alan Ankara Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı (JÖAK), şimdiye dek 39 erin yargılandığı davada, mahkemeden gelen 17 ayrı talebi ya “bilgimiz yok” diye yanıtlamış ya da yanıt bile vermemişti.
Soruşturma dosyasına giren “Gizli” ibareli listede Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı personeli 252 subay, astsubay ve uzman çavuşun ismi bulunuyor. Listede yer alan rütbeli personelden 10’unun TSK ile ilişiğinin kesildiği, 21’inin emekli olduğu, 2’sinin vefat ettiği ve diğer kişilerin ise halen görevde olduğu görülüyor. Listede yer alan isimler arasında albay ve yarbay rütbesinde subaylar da bulunuyor.
Jandarma bu kez gönderdi
Bu kez Jandarma Genel Komutanlığı, Savcı Ahmet Kelebek’in hakkında dava açılmayan ancak diğer sorumlu olabilecek kişilerle ilgili yürüttüğü soruşturma dosyasına bu isimleri gönderdi.
Bu liste, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’nca halen süren 2010/208053 sayılı soruşturma dosyasına gönderildi. Listede, operasyonu yöneten, uzman çavuştan albaya kadar rütbeli muvazzaf askerlerin isimleri yer alıyor.
Dosyanın eski Savcısı Ali İhsan Demirel, müdahil avukatların şikayetleriyle hakkında dava açılıp görevden alındığında yerine Savcı Ahmet Kelebek gelmişti. Bu liste de Kelebek’in talebiyle Jandarma Genel Komutanlığı’nca dosyaya sunuldu.
“Birinci dereceden sorumlu kişiler, dava açılmalı”
Avukat Güçlü Sevimli yaptığı açıklamada, Tufan ve diğer harekat planlarının gerçek uygulayıcılarının Ankara Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı görevlileri olduğunu, bu listenin ardından savcılığın dava açması gerektiğini söyledi: “Özellikle Bayrampaşa ve Ümraniye cezaevinde düzenlenen operasyonunu ve ölümlerin gerçek sorumlusu bu listedeki askerler. Görüldüğü gibi operasyonda yer alan tüm personel rütbeliler, aralarında hiç er yok. Biz davayı takip eden avukatlar yıllardır bu listenin gönderilmesini talep ediyoruz. Bugüne kadar hep, ‘Elimizde bilgi yok’, ‘Ulaşılamadı’ denmişti. Eğer onlar hakkında dava açılırsa, kısmen de olsa gerçek sorumlular hakkında dava açılmış olacak denebilir. Bunun dışında dönemin siyasetçileri ve bürokratları da olaydan sorumludur.”
Sadece erler yargılandı
19-22 Aralık 2000’de yapılan Hayata Dönüş Operasyonu’nda ikisi asker 30 kişi öldürüldü. Bayrampaşa Cezaevi’ndeki “Tufan” operasyonunda da altısı kadın 12 kişi hayatını kaybetti, kadınlardan beşi yanarak öldü; 55 kişi de yaralandı. Olayla ilgili açılan davanın ilk duruşması tam 10 yıl sonra görüldü.
Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dava sadece Elazığ Jandarma Komando Taburunda görevli 39 er hakkında açıldı. Hiçbir rütbeliye suçlama yöneltilmedi.
Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturmayı dokuz yıl boyunca Ali İhsan Demirel yürüttü. Demirel hakkında 4 Nisan 2011’de “operasyon harekat emrinin altında imzası bulunan komutanların ifadesini bile almadığı, gerçek sorumlulara dava açmayarak onları koruduğu, 13 yıl boyunca soruşturmayı tamamlamadığı ve iddianameyi hazırlarken özensiz davrandığı” gerekçesiyle suç duyurusunda bulunuldu ve hakkında 5 yıl hapis istemiyle dava açıldı.
“Soruşturmayı faili meçhul evrak olarak sürdürdüğü” belirtilen Demirel ile ilgili hazırlanan iddianamede, “Hayata Dönüş Operasyonu ile ilgili soruşturma evrakında yaptığı işler ile ilgili görevini doğru ve tarafsız yapamayacağı kanısı uyandırdığı” belirtildi. Bu gelişmeler üzerine soruşturmadan alınan Savcı Demirel’in yerine Savcı Ahmet Kelebek atandı.
Bayrampaşa Cezaevi’nde operasyona maruz kalan 167 tutuklu ve hükümlü, haklarında “silah kullanmak” suçlamasıyla açılan davadan beraat etti.
39 erin yargılandığı davanın duruşması yarın Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesinde saat 10:00’da görülecek.