Türk bilim insanları deve kuşundan doğal yara bandı icat etti!
Selçuk Üniversitesi (SÜ) Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Durmuş ile Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhami Çelik, yaklaşık 14 yıldır sürdürdükleri çalışmalar sonucunda, deve kuşu yumurta zarından doğal yara örtü malzemesi üretti.
Yaklaşık 20 yıldır biyomateryaller üzerinde araştırma yapan öğretim üyeleri, 2000’li yıllarda çalışmalarına deve kuşu yumurtasını ekledi. Geçen yıl yumurta kabuğundan insan kemiği dolgu maddesi üreten Durmuş ve Çelik, şimdi de kabuk zarından yara bandı elde etti.
Prof. Dr. Durmuş, yaptığı açıklamada, yaklaşık 14 yıldır üzerinde çalıştıkları konuların ana ham madde kaynağının, deve kuşu yumurtası olduğunu söyledi. Birçok tıbbi ürünün çok yüksek fiyata ithal edildiğini belirten Durmuş, “Acaba kendi imkanlarımızla yurt içi kaynaklarını kullanarak yeni malzemeler geliştirebilir miyiz?” düşüncesiyle çalışmalara start verdiklerini ifade etti.
Deve kuşu yumurtası kabuğunun iç kısmından aldıkları zarın, ağız mukozasında ve deride yara örtü malzemesi olarak kullanabilmesi için araştırmalar yaptıklarını anlatan Durmuş, “Bu zarı pratik anlamda nasıl kullanabiliriz, bundan yara bandı çıkarabilir miyiz?’ diye düşündük. Buna istinaden yara bandı ürettik. Yaklaşık 3 hayvan deneyi yaparak deneme çalışmalarını tamamladık. Çok iyi sonuçlar elde ettik. Bunlardan biri doktora tezi oldu. Uluslararası kongrede ödül aldık” diye konuştu.
“Zarın özelliğini bozmadan yara bandına taşıdık”
Durmuş, klinisyen olarak uyguladıkları malzemenin, her zaman doku tarafından kabul edilmesini beklediklerini, çünkü eğer doku malzemeyi kabul etmezse enfeksiyon oluştuğunu vurguladı. Bunun sonucunda da yapılan ameliyat, kullanılan malzeme ve ödenen paraların boşa gittiğine işaret eden Durmuş, şunları kaydetti:
“Bu nedenle ‘Dokunun çok daha iyi kabul edebileceği, organik ne gibi malzemeler kullanabiliriz?’ diyerek sert ve yumuşak doku çalışmaları yaptık. Bununla ilgili çeşitli ürünler çıkardık. Yara bandı da bu ürünlerden biri. Deve kuşu yumurtasının içinde barındırdığı birçok özelliği bozmadan yara bandına taşıdık. Çalışmalarımızı genişletmek adına geçen yıl bir şirket kurduk. Şirketi, hem deve kuşu ve tavuğun yumurta kabuğunun yapılarını bozmadan toz halinde ham madde üretebilmek hem de ağız ve diş bakımında kullanılabilecek doğal diş macununu üretmek adına kurduk. Zarla ilgili de Konya Teknokent’in kuluçka merkezine bir proje sunduk ve projemiz kabul edildi. Şu anda orada bu malzemelerin üretimiyle ilgili çalışmalarımız sürüyor. Tabii teknokentlerdeki şirketler seri üretim yapmıyor. Bu nedenle yatırımcı arayışlarımız devam ediyor. Bu konuyla ilgilenen firmalar olursa, ortak üretimler yapabiliriz.”
Neden deve kuşu yumurtası?
Prof. Dr. İlhami Çelik ise yumurtanın, içinde yavru barındırdığı için çok özel yapıya sahip olduğunun altını çizdi.
Yumurta kabuk altı zarlarının, vücuttaki bağ dokusunun hücreler arası bölgesindeki ipliksel yapılarına çok benzeyen ipliklerden oluştuğunu dile getiren Çelik, “Bu iplikler birbirlerine paralel demetler halinde yerleşmiştir ve aralarında delikçikler vardır. Bu özelliğiyle yumurta kabuk zarları, özellikle açık yaraların veya ağız yaralarının kapatılabilmesinde kullanılabilecek yara örtü malzemesi olma potansiyeline sahiptir. Biz de bundan hareketle yara örtü malzemesi ortaya çıkardık” dedi.
Günümüzde kullanılan yara bantlarının, yara iyileşmesini kolaylaştıran moleküller içermediğini, sadece yara üzerini kapatarak bakteriyel bulaşmayı engelleyebildiğini belirten Çelik, şöyle devam etti:
“Ürünümüz, günümüzde kullanılan yara bantlarından çok farklı özellikte. Ürettiğimiz yara örtü malzemesinde; yara iyileşmesini hızlandıran, bakterilerin çoğalmasını durduran ve öldüren yumurta kabuk zarındaki bir takım materyaller bulunuyor. Yara bandımız biyoaktif özellik taşımaktadır. Deve kuşu yumurtasının kabuk zarı DNA içermediğinden dolayı, üründe doku reddi reaksiyonu gerçekleşmiyor. Ayrıca hastalık bulaşma riski de olmuyor. Bu, hem ağız içinde iyileşmesi zor, inatçı yaraların hem de deri yaralarının örtülmesinde fizyolojik iyileşme için kullanılabilecek bir materyaldir.”